Młodzież i hazard online
Zagraj i poczuj się jak w prawdziwym kasynie, bez wychodzenia z domu. Nie ma znaczenia czy jesteś doświadczonym, czy początkującym graczem. (…) zapewniamy najlepsze wrażenia, niezależnie od stopnia zaawansowania! Zaproś swoich znajomych i grajcie razem! - tak brzmi reklama jednej ze witryn oferującej członkom społeczności Facebooka zagranie w pokera. Przekaz sugeruje, że hazard jest nie tylko wygodną rozrywką (bez wychodzenia z domu), ekscytującą (jak w prawdziwym kasynie), ale i też bardzo atrakcyjną pod względem społecznym (w gronie znajomych). Jednocześnie dostęp do niej jest bardzo prosty. Jak zapewnia inny reklamodawca: Wpisujesz po prostu w przeglądarce stronę kasyna online, a tam możesz już wybrać swoją ulubioną grę i cieszyć się nią tak samo, jakbyś używał komputera.
Próżno szukać choćby paru słów wzmianki o dramatycznych konsekwencjach, które mogą stać za z pozoru niewinną rozrywką, jaką jest hazard.
Badacze z różnych krajów Europy Zachodniej i Ameryki Północnej zwracają uwagę na rosnący problem rozpowszechnienia hazardu wśród młodzieży. Jednym z czynników wpływających na to taki stan rzeczy jest - jak podkreślają - dostępność hazardu, w tym w wersji online. Dane wskazują, że Ameryce Północnej 4-8% młodzieży w wieku od 12. do 17. roku życia ma problem z hazardem, podczas gdy 10-15% z tej grupy młodych ludzi jest zagrożonych rozwojem-problemów związanych z graniem1 . W Polsce wysoki poziom ryzyka uzależnienia od hazardu dotyczy 4,5% nastolatków, którzy deklarują uczestnictwo w grach na pieniądze (ok. 2% populacji)2. Jednocześnie wskaźniki rozpowszechnienia prawdopodobnego patologicznego hazardu w okresie dorastania jest znacznie wyższe niż stawki patologicznego hazardu w ogólnej dorosłych populacji3.
Badania wykazały, że problem hazardu wśród młodzieży jest związany z szeregiem trudności natury psychologicznej. Z klinicznego punktu widzenia u młodzieży wykazującej problemy z hazardem obserwuje się wyższe wskaźniki objawów depresji, zwiększone ryzyko myśli i prób samobójczych, podwyższony poziom lęku, jak również zwiększone ryzyko zaburzeń związanych z nadużywaniem alkoholu i narkotyków4 . Ponadto, z hazardem wiąże się szereg innych problemów i zachowań ryzykownych, mi.in. wzrost zachowań przestępczych, słabe wyniki w nauce, natężenie absencji szkole, problemy w relacjach w rodzinie i z rówieśnikami5. To ma zarówno krótko-, jak i długoterminowe konsekwencje nie tylko dla jednostki, ale i jej otoczenia.
Rozprzestrzeniane się witryn internetowych oferujących różne sposoby uprawiania hazardu online stwarza realne zagrożenie dla młodzieży. Podczas gdy inne źródła hazardu są w większości, ściśle regulowane i zakazane dla nieletnich, Internet zapewnia młodym ludziom przystępny i w dużej mierze anonimowy dostęp do nielegalnej rozrywki. Kuszącym aspektem skłaniającym do spróbowania swoich sił w wirtualnym kasynie, szczególnie dla młodzieży, jest również możliwość grania za darmo. W większości kasyn taka opcja jest dostępna. Wiele witryn hazardowych oferuje nagrody w postaci wirtualnych żetonów, którymi gracze mogą dysponować i posługiwać się nimi podczas kolejnych gier. W sytuacji, jeżeli ktoś znajduje się w grupie ryzyka (np. uzależnienie w rodzinie) i/lub szuka adrenaliny taka rozrywka może stać się niebezpieczna. Witryny oferują mnóstwo gier, w tym ruletkę, pokera, rodem z prawdziwego kasyna. Badacze przypuszczają, że młodym ludziom przyzwyczajonym do gier komputerowych różnice pomiędzy hazardem i grą komputerową mogą ulec zatarciu. W takiej sytuacji hazard, może wydawać się równie niewinną rozrywką, co zwykła gra wideo. Kolorowa, atrakcyjna grafika i realistyczne dźwięki i obrazy mogą wydawać się bardzo przyciągające i potęgować podekscytowanie. Nie bez znaczenia pozostają emocje związane z rywalizacją. Wiele gier pozwala bowiem na konkurowanie ze sobą różnym uczestnikom. Do wirtualnych „jaskiń hazardu” przyciągać mogą również rozmaite programy lojalnościowe oferowane przez kasyna. To wszystko sprawia, że hazard online, nawet bez pieniędzy, może być przez młodzież postrzegany jako wciągający i ekscytujący. Kasyna natomiast dzięki takim „bezpłatnym praktykom” przygotowują i przywiązują do siebie przyszłych klientów, którzy za jakiś czas będą już gotowi grać za pieniądze.
Zjawisko hazardu online w przypadku nieletnich lub młodych dorosłych w Polsce na pewno wymaga badań, które pozwolą ocenić skalę zjawiska. Wydaje się to tym bardziej zasadne, że powszechność korzystania z nowych mediów cały czas rośnie, a tym samym i dostęp do hazardu online.
Opracowanie KVL na podstawie:
C. Messerlian, A.M. Byrne, J. L.Derevensky, Gambling, Youth and the Internet: Should We Be Concerned?, Can Child Adolesc Psychiatr Rev. 2004 Feb; 13(1): 3–6., http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2533814/ [dostęp: 22.12.2015]
1. C. Messerlian, A.M. Byrne, J. L.Derevensky, Gambling, Youth and the Internet: Should We Be Concerned?, Can Child Adolesc Psychiatr Rev. 2004 Feb; 13(1): 3–6., http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2533814/ [dostęp: 22.12.2015].
2. Raport „Konsumpcja substancji psychoaktywnych przez młodzież szkolną – Młodzież 2013”. Badanie przeprowadzone przez Fundację Centrum Badania Opinii Społecznej w okresie od 22 listopada do 12 grudnia 2013 roku, http://www.cinn.gov.pl/portal?id=166545 {dostęp 22.12.2015].
3. C. Messerlian, A.M. Byrne, J. L.Derevensky, dz. cyt.
4. Tamże.
5. Tamże.
